Молекулярлық генетика және биохимия зертханасы

Ұсынылатын қызметтер:

Өсімдік тектес генетикалық модификацияланған көздерді (ГМК) FLASH PCR әдісімен анықтау
Өсімдік тектес генетикалық модификацияланған көздерді (ГМК) Real-Time PCR әдісімен анықтау

 

ЗЕРТХАНАНЫҢ НЕГІЗГІ ҚЫЗМЕТТЕРІ:

Қазақстан Республикасының аумағында таралған аса қауіпті және карантиндік зиянды организмдерді (зиянкестер, өсімдік аурулары және арамшөптер) идентификациялау және диагностикалау.

Гендік модификацияланған ауылшаруашлық дақылдарын сапалық және сандық анықтау (реттегіш бірізділікті анықтауға бағытталған (түсті қырыққабаттың мозаикалық вирусының 35S промоутері және NOS Agrobacterium tumefasciens терминаторы)).

Ағымдағы және аяқталған жобалар

«Білім мен ғылыми зерттеулердің қолжетімділігін арттыру» бюджеттік бағдарламасы 101-бағдарлама «Ғылыми зерттеулер мен іс-шараларды бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру» 154-ерекшелік бойынша «зерттеулер бойынша көрсетілетін қызметтерге ақы төлеу» 2021-2023 жылдарға арналған. Жоба: «Жеміс, көкөніс, дәнді, мал азықтық және бұршақ дақылдары мен өсімдіктер карантинін қорғаудың кешенді жүйесін әзірлеу және жетілдіру»

Зертхана қызметкерлері

защита растений

Зертхана меңгерушісінің міндетін атқарушы

email: alnura_89.12.12@mail.ru

Қызметі

2007-2011 жж. Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ, биология факультетінің  биотехнология мамандығы бойынша технология және техника ғылымдарының бакалавры, Алматы, Қазақстан

2011-2012 жж. Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ, биология факультетінің  биотехнология мамандығы бойынша технология және техника ғылымдарының магистрі, Алматы, Қазақстан

2016- 2019 жж. Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ, биология факультетінің  биотехнология мамандығы бойынша PhD докторанты, Алматы, Қазақстан

2011-2012 жж. «Антиген» ғылыми-өндірістік кәсіпорнында өндірістік тәжірибе, Алматы, Қазақстан
 
2013-2018 жж. М.А. Айтхожин атындағы молекулалық биология және биохимия институтының кіші ғылыми қызметкері, Алматы, Қазақстан
 
2014 жж. Молекулалық биология саласында шетелдік тағылымдама,  «Паисии Хилендарски» өсімдік физиологиясы және молекулалық биология кафедрасы

2015 жж. Шетелдік тағылымдама «Химиялық биология және іргелі медицина институты» РҒА СБ, Новосибирск, Ресей

2017 ж. Chlamydomonas reinhardtii микробалдырлары негізінде биопестицидтерді алу» тақырыбында Лондон университеттік колледжінің құрылымдық және молекулалық биология институтында шетелдік тағылымдамадан өту, профессор Соул Пуртон

2016-2017 жж. Ecology FOOD ЖШС, ғылыми қызметкер, Алматы, Қазақстан

2019-2021 жж. Қазақ өсімдіктерді қорғау және карантин ғылыми-зерттеу институты » ЖШСЖ. Жиембаева», аға ғылыми қызметкер
 
2022 жж. Қазақ өсімдіктерді қорғау және карантин ғылыми-зерттеу институты » ЖШС Зертхана меңгерушісінің міндетін атқарушы
 

Ғылыми қызығушылығы

Өсімдіктердің сигналдық жүйелері, өсімдіктер биохимиясы, альгология, өсімдіктерді қорғау, молекулалық генетика

Ағымдағы жобалар

«Білім мен ғылыми зерттеулердің қолжетімділігін арттыру» бюджеттік бағдарламасы 101-бағдарлама «Ғылыми зерттеулер мен іс-шараларды бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру» 154-ерекшелік бойынша «зерттеулер бойынша көрсетілетін қызметтерге ақы төлеу» 2021-2023 жылдарға арналған. Жоба:»Жеміс, көкөніс, дәнді, мал азықтық және бұршақ дақылдары мен өсімдіктер карантинін қорғаудың кешенді жүйесін әзірлеу және жетілдіру»

Жариялымдар

  1. A. Sapko, A. K. Tursunova, A. O. Abaildaev, O. V. Chebonenko, A. V. Krasnoshtanov, and A. Sh. Utarbaeva Effects of extracts of agrimonia asiatica and geranium collinum on lipid peroxidation and the blood antioxidant enzyme activity in rats with alloxan diabetes// Pharmaceutical Chemistry Journal, Vol. 51, No. 7, October, 2017 (Russian Original Vol. 51, No. 7, July, 2017) DOI 10.1007/s11094-017-1659-3
  2. Сапко О.А., Чебоненко О.В., Утарбаева А.Ш., Амиркулова А.Ж., Турсунова А.К. Антиоксидантная активность лекарственных растений юго-восточного региона Казахстана// Химико-фармацевтический журнал. – 2016 г. – Т. 50, № 9. – С. 33-37. DOI:10.30906/0023-1134-2016-50-9-33-37
  3. Турсунова А.К., Сапко О.А., Чебоненко О.В., Де Ю.М., Амиркулова А.Ж., Абайлдаев А.О., Утарбаева А.Ш. Участие β-1,3-глюканазы и хитиназы в защитном ответе картофеля при заражении Fusarium solani// Известия НАН РК (серия биологическая и медицинская). 1(313). 2016г. С. 172-178.
  4. Tursunova A.K., Sapko O.A., Dyo Y.M., Utarbayeva A.Sh. Influence of chitosan on activity and expression of hydrolytic enzymes of potato// International scientific and practical conference «Modern problems of biotechnology: from the laboratory researches to production» III International Farabi readings. Almaty, Kazakhstan, 7-8April, 2016. P.149.
  5. Турсунова А.К., Сапко О.А., Чебоненко О.В., Амиркулова А.Ж., Абайлдаев А.О., Де Ю.М., Утарбаева А.Ш. Влияние фузариевой кислоты на активность белков и экспрессию генов защитного ответа картофеля// IV Российский симпозиум с международным участием «Фитоиимунитет и клеточная сигнализация у растений». РФ., г. Казань, 20-23 сентября 2016 г., С. 150-151.
  6. Umiraliyeva, Z. Z., Kopzhassarov, B. K., Jaimurzina, A. A., Niyazbekov, Z. B., Issenova, G. Z., Tursunova, K., & Berganayeva, G. E. (2021) Epidemiology of fire blight in fruit crops in Kazakhstan. AGRIVITA Journal ofAgricultural Science, 43(2), 273–284. https://doi.org/10.17503/agrivita.v43i2.2674

защита растений

Ғылыми қызметкер

2007-2011 жж. –  Биотехнология мамандығы бойынша Техника және Техника ғылымдарының бакалавры, әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

2014-2016 жж. –  Биология мамандығы бойынша жаратылыстану ғылымдарының магистрі, Биология факультеті, Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық Университеті

2016-2018 жж. – кіші ғылыми қызметкер, М.А. Айтхожин атындағы молекулалық биология және биохимия институты

2020 ж –  қазіргі таңда –   ғылыми қызметкер, Ж.Жиембаев атындағы Қазақ өсімдіктерді қорғау және карантин ғылыми-зерттеу институты

Ғылыми қызығушылығы

Молекулалық әдістермен өсімдіктердің ауру
қоздырғыштарын идентификациялау
 
Ағымдағы жобалар
 
2021- 2023 жж. БМҚ «Жеміс, көкөніс, астық, жемшөп, бұршақ және өсімдіктер карантинін қорғаудың интеграцияланған жүйелерін әзірлеу және жетілдіру»
 
Жариялымдар:
  1. Турбекова Ш. М., Джолдыбаева Б. С., Алтыбаева Н. А., Бисенбаев А. К. Изучение действия фитогормонов на активность ксантиндегидрогеназы в алейроновом слое зерна пшеницы. «Хабаршы» журналы, Биологиясериясы, №3 (48), Алматы 2010, 156 б.
  2. Турбекова Ш. М., Джолдыбаева Б. С., Алтыбаева Н. А., Бисенбаев А. К. Изучение действия фитогормонов на активность альдегитоксидазы а алейроновом слое зерна пшеницы. «Хабаршы» журналы, Биология сериясы, №2 (48), 2-бөлім, Алматы 2010, 268 б.
  3. Тусумханова З., Турбекова Ш. М., Джолдыбаева Б. С., Алтыбаева Н. А. Действия фитогормонов на характер активации ксантиндегидрогеназы в алейроновом слое зерна пшеницы (тезис). Ғылым әлемі. Студенттер мен жас ғалымдардың халықаралық конференциясыМеждународная конференция студентов и молодых ученых. 20–22 сәуір 2011 ж. Алматы қ., 170 б.
  4. Акпарова А.Ю., Абдрахманова Б.М., Иманбай А.К., Турбекова Ш.М., Берсимбай Р. И. Ассоциация полиморфизма генов IL-17 F с хронической обструктивной болезнью легких в казахстанской популяции. «Дисбаланс дәуіріндегі ғылым». Ғылыми конференция, Киев қ.
  5. Turbekova, A. Imanbay, A. Yu. Akparova, R.I. Bersimbay IL-10-1082 A\G Promoter Polimorphism is associated with COPD. «Регенерациялық медицина және сапалы ұзақ өмір сүру» IV Халықаралық ғылыми конференция, Астана 2016

защита растений

Кіші ғылыми қызметкер

Қызметі:

2016-2017 жж.  ҚР БҒМ Ғылым комитетінің РМК «Микробиология және вирусология институты», өсімдіктерді қорғау зертханасының лаборанты;

2021ж. молекулалық генетика және биохимия зертханасының кіші ғылыми қызметкері, » Ж. Жиембаев атындағы Қазақ өсімдіктерді қорғау және карантин ғылыми-зерттеу институты» ЖШС.

Ғылыми қызығушылықтары

Микробиология, молекулалық биология, микроорганизмдер симбиозы.

Ағымдағы жобалар

«Өсімдіктер карантині және жеміс, көкөніс, астық, жемшөп, бұршақты қорғаудың интеграцияланған жүйелерін әзірлеу және жетілдіру».

Жарияланымдар

  1. «Ашытқылар мен сүтқышқылды бактерияларды табиғи шикізаттарда биомасса жинау қарқындылығын зерттеу». Материалы международной научной конференции студентов и молодых ученых «Фараби әлемі» – Алматы-2016.-С. 194
  2. «Определение микробного разнообразия почв, прилегающей к местам захоронения пестицидов». IIМеждународное книжное издание стран Содружества Независимых Государств «Лучшие молодые ученые-2020» НУР-СУЛТАН , КАЗАХСТАН, 28 сентябрь V том, 2020. С.10-15
  3. «Пестицидпен ластанған топырақ үлгілерінен бөлініп алынған гетеротрофты бактериялардың биологиялық және деструктивті бклсенділіктерін зерттеу». ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҰЛТТЫҚ ҒЫЛЫМ АКАДЕМИЯСЫНЫҢ БАЯНДАМАЛАРЫ-Алматы 2021.Б.24-33
  4. «На защите сои». Журнал «АгроБизнес» № 6 (72) 2021
  5. «Фитоэкспертиза семян кормовых культур как один из методов защиты растений» 2022