Гербология зертханасы
Зертхананың негізгі қызметі:
- Халықаралық байланыстарды дамыту, бірлескен зерттеулер жүргізу бойынша академиялық, ғылыми-зерттеу және өндірістік ұйымдармен өзара іс-қимыл жасау;
- Зертхана құралдары мен жабдықтары базасында жаңа сынақтық әдістемелерді әзірлеу және қолданыстағыларын жетілдіру;
- Аса қауіпті және карантиндік арамшөп өсімдіктерін анықтау, сәйкестендіру, оқшаулау және жою мәселелері бойынша өсімдіктерді қорғау және карантин саласындағы мамандарды ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету және оқыту;
- Жеке және заңды тұлғаларға арналған агрофитоценоздардағы сегетальды флорадан қорғау іс-шараларын жоспарлау және өткізу бойынша ұсыныстарды, әдістемелік нұсқаулар мен құралдарды әзірлеу;
- Ақылы консультациялық қызметтер көрсету, біліктілікті арттыру курстарын, оқу семинарларын және ғылыми-іздестіру жұмыстарын жүргізу;
- Зертхананың ғылыми-тәжірибелік әзірлемелерін өндіріске енгізу.
Қызметтің басым бағыттары
- Жаңа буын гербицидтерін қолдана отырып, ауыл шаруашылығы дақылдарын арамшөптерден қорғаудың ұтымды және экологиялық қауіпсіз технологияларын әзірлеу;
- Қазақстан Республикасының аумағында таралуы шектеулі карантиндік арамшөптерге қарсы кешенді қорғау іс-шараларын әзірлеу;
- Агроценоздардағы мәдени және арамшөп өсімдіктерінің өзара қарым-қатынасын зерттеу, арамшөптердің зияндылығының шектері мен сыни кезеңдерін анықтау;
- Республиканың әртүрлі табиғи-климаттық аймақтары үшін негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарын қорғаудың біріктірілген жүйесінде гербицидтерді ұтымды қолдану жүйесін әзірлеу;
- Қазақстан Республикасының ерекше зиянды және карантиндік арамшөп өсімдіктерінің биологиясы, фенологиясы, таралуы және зияндылығы бойынша ақпараттық деректер базасын әзірлеу;
- Геоақпараттық технологияларды және тиісті фотокамералармен, ақпаратты басқару, жинау, беру және өңдеу аспаптарымен жабдықталған пилотсыз ұшу аппараттарымен ауыл шаруашылығы жерлерін қашықтықтан зондтау деректерін пайдалана отырып, фитосанитариялық мониторингтің әдістері мен технологияларын жетілдіру; тамыр бүркитін арамшөптермен күресу үшін мамандандырылған ауыл шаруашылығы техникасының эксперименттік және тәжірибелік үлгілерін әзірлеу;
- Фитосанитарлық талдаудың диагностикалық базасының негізі ретінде арамшөп өсімдіктерінің гербарий топтамасын қалыптастыру;
- Жоғары білікті ғылыми кадрлар даярлау, кітаптар, атластар мен мақалалар шығару.
Ұсынылатын қызметтер:
- Ауылшаруашылық өндірушілеріне агрофитоценоздардағы сегетальды флора мәселелері бойынша кеңес беру.
- Арамшөптер проблемалары бойынша білім тарату (дәрістер, семинарлар, дала күндері).
- Әртүрлі ауыл шаруашылығы дақылдарының егістіктерінде гербицидтердің тіркеу және өндірістік сынақтарын жүргізу.
- Аса зиянды және карантиндік арамшөптерге қарсы ғылыми-негізделген қорғау іс-шараларын әзірлеу.
- Егістіктерді арам шөптерден қорғаудың тиімді, ұтымды схемаларын әзірлеу және гербологиялық мониторинг жасау.
- Зертханалық серологиялық талдау жүргізу.
Зертхана жетістіктері
- Зертхананың ғылыми-тәжірибелік және әдістемелік әзірлемелері республиканың көптеген өңірлерінде енгізілуде, оларды «Фитосанитария» РМК қызметі және оның облыстық филиалдары, өңірлік бөлімшелерді қоса алғанда, «Республикалық карантиндік зертханасы» бар «Республикалық фитосанитариялық диагностика және болжамдар әдістемелік орталығы» ММ, сондай-ақ жұмыс сипаты бойынша өсімдіктерді қорғау мен карантиндеуге байланысты басқа да мекемелер пайдаланады.
- Бір өңдеу жұмысын жүргізетін агрегаттармен салыстырғанда меншікті капитал салымдарын 25-30%-ға, еңбек шығындарын 75-80%-ға, пайдалану шығындарын 35-40% – ға төмендетуге мүмкіндік беретін гербицидтерді топырақ ішіне енгізуге арналған құралы бар үш деңгейлі культиватор-сыдыра өңдегіші (КПТГ-2,8) көмегімен сүр алқаптарында жатаған укекіреге қарсы күрестің инновациялық технологиясы әзірленді.
- Зертхана құрылған уақыттан бастап қызметкерлер 2 оқу құралын, 6 ұсынысты, 1 әдістемелік нұсқау, 30-дан астам ғылыми еңбектерді жариялады. Арамшөптердің 9 түрінің фитосанитарлық тәуекеліне талдау жүргізілді. Қазақстан Республикасының 6 инновациялық патенті алынды.
- Пайдалы модельге патент №26335. «Способ борьбы с сорняками на подсолничнике». Авторы: Болтаев М.Д., Бадаев Е.М., Ишкибаев К.С.
- Пайдалы модельге патент №26332. «Способ борьбы с горчакоком ползучим». Авторы: Сагитов А.О., Болтаев М.Д., Бадаев Е.М.
- The population of bark beetles (Scolytinae) and their entomophages on endemic spruce in the Zaili Alatau Mukhamadiyev, N., Bolat, J., Koigeldina, A., Mengdibayeva, G. Ecology, Environment and Conservation, 2020, 26(3), стр. 1189–1192
- The number of main species of bark beetles (Scolytinae) and protective measures in the mountain forests of the zaili alatau Mukhamadiyev, N., Bolat, J., Koigeldina, A., Mengdibayeva, G. Ecology, Environment and Conservation, 2020, 26(3), стр. 1166–1169
- Structure of a crop and productivity of a castor-oil plant depending on periods of sowing, norms of sowing and seeding depth Koigeldina, A.E., Nurgasenov, T., Rahmetolaevich, B.S. Biosciences Biotechnology Research Asia, 2015, 12(1), стр. 51–57
- The basic techniques of cultivation of the castor in the foothill zone of almaty regionKoigeldina, A.E., Nurgasenov, T., Arystangulov, S.S. Biomedical and Pharmacology Journalthis link is disabled, 2014, 7(2), стр. 563–566
«Жеміс, көкөніс, дәнді, мал азық, бұршақ дақылдары мен өсімдік карантинін қорғаудың интеграцияланған жүйелерін әзірлеу және жетілдіру».
Қызметкерлер
Гербология зертханасының меңгерушісі
email: bek.jan72@mail.ru
Қызметі
021 жылғы қаңтар-наурыз аралығында – «AGROPARK»ONTUSTIK»ЖШС Басқарма Төрағасының жалпы мәселелер жөніндегі орынбасары.
2021 жылғы наурыз-қазан аралығында – «AGROPARK «ONTUSTIK»ЖШС ғылыми бөлімінің меңгерушісі.
2021 жылғы қазан-желтоқсан аралығында – «AGROPARK «ONTUSTIK»инновациялық ЖШС Басқарма Төрағасының енгізу жөніндегі орынбасары.
2022 жылдың қаңтар айынан бастап – «КазНИИЗиКР им. Жазкена Жиембаева».
Ғылыми қызығушылықтары
Карантиндік және аса қауіпті Арамшөп өсімдіктерінің проблематикасы бойынша геологиялық зерттеулер.
Ағымдағы жобалар
«Жеміс, көкөніс, дәнді, мал азық, бұршақ дақылдары мен өсімдік карантинін қорғаудың интеграцияланған жүйелерін әзірлеу және жетілдіру».
Негізгі жариялымдар
- Ермекбаев Б.У., Башкараев Н.А., Баядилов К.О. Биологические особенности роста и развития горчака ползучего в условиях юго-востока казахстана. Международная научная конференция «Становление и развитие науки по защите и карантину растений в Республики Казахстан», посвященный 60-летию основания института и 100-лети научных исследований по защите растений в Казахстане. Алматы, 2018. С.276-280
- Есимов У.О., Ермекбаев Б.У., Асканбаев С.С. Борьба с сорняками на посевах кукурузы. Международная научная конференция «Становление и развитие науки по защите и карантину растений в Республики Казахстан», посвященный 60-летию основания института и 100-лети научных исследований по защите растений в Казахстане. Алматы, 2018. С. 289-294
- Есимов У.О., Ермекбаев Б.У., Асканбаев С.С., Башкараев Н.А. Биологическая эффективность гербицидов, применяемых в посевах сои ТОО «Байсерке-Агро». Международная научно-проктической конференции, «Наука, производство, бизнес: современное состояние и пути инновационного развития аграрного сектора на примере Агрохолдинга «Байсерке-Агро»», посвященный 70-летию Досмухамбетова Темирхана Мынайдаровича. Алматы, 2018. С. 272-276.
- Есимов У.О., Ермекбаев Б.У. Қытай бұршағы дақылын арамшөптерден қорғау. Международная научная конференции «Защита растений и экологическая устойчивость агробиоценозов», посвященный 100-летию со дня рождения доктора с-х. наук, профессора Ж.Т. Джиембаева. Алматы, 2018. С.209-211.
- Ержанова М.Е., Ермекбаев Б.У. Опасный карантинный вредитель-картофельный жук-блошка клубневая, EPITRIXTUBERIS. Международная научная конференции «Защита растений и экологическая устойчивость агробиоценозов», посвященный 100-летию со дня рождения доктора с-х. наук, профессора Ж.Т. Джиембаева. Алматы, 2018. С.400-402.
email: boltaevmar@mail.ru
Қызметі
22.05.2006 ж. – «Өсімдіктерді қорғау және карантин ҒЗИ»ЕМК арамшөптермен күрес бөлімінің аға зертханашысы;
02.05.2007 ж. – «Өсімдіктерді қорғау және карантин ҒЗИ» гербология бөлімінің кіші ғылыми қызметкері;
01.04.2008 ж.-«Қазақ өсімдіктерді қорғау және карантин ҒЗИ» ЖШС ғылыми-талдау бөлімінің байланыс және БАҚ жөніндегі менеджері;
01.04.2010 ж. – өсімдіктер карантині бөлімінің кіші ғылыми қызметкері, «Қазақ өсімдіктерді қорғау және карантин ҒЗИ»ЖШС;
02.05.2012 ж. – «Қазақ өсімдіктерді қорғау және карантин ҒЗИ» ЖШС, гербология зертханасының аға ғылыми қызметкері. Ж. Жиембаева».
05.01.2021 ж. – «Қазақ өсімдіктерді қорғау және карантин ҒЗИ» ЖШС гербология зертханасының жетекші ғылыми қызметкері. Ж. Жиембаева».
Ғылыми қызығушылықтары
Гербицидологиялық және Энтомологиялық зерттеулер, өсімдіктер карантині, геоақпараттық технологиялар
Текущие проекты
«Жеміс, көкөніс, дәнді, мал азық, бұршақ дақылдары мен өсімдік карантинін қорғаудың интеграцияланған жүйелерін әзірлеу және жетілдіру».
Негізгі жариялымдар:
- Болтаев М.Д., Камбулин В.Е., Хидиров К.Р.,Есимов У.О., Башкараев Н.А. Результаты применения геоинформационных технологий и беспилотного летательного аппарата для выявления личинок мароккской саранчи. Международный научный журнал-приложение Республики Казахстан «Ізденіс / Поиск», №2/2020, С 222-228
- D. Boltayev, V. E. Kambulin, Zh. B. Niyazbekov, U. O. Yessimov, N. A. Bashkarayev, A. M. Uspanov. Experience of practical application of unmanned aerial vehicle for monitoring Moroccan locust numbers in Kazakhstan. EurAsian Journal of BioSciences 14: 6979-6981 (2020)
- Шамуратов Д.А., Ниязбеков Ж.Б., Болтаев М.Д. Совершенствование методов мониторинга стадных видов саранчовых с использованием беспилотного летательного аппарата.Сборник Защита растений от вредных организмов: Материалы IX междунар. научн.-практ. конф., Краснодар, 2021 год. – С. 408-410
- Шамуратов Д.А., Ниязбеков Ж.Б., Болтаев М.Д., Есимов У.О. Башкараев Н.А. Эффективность биопрепаратов против стадных видов саранчовых вредителей в Казахстане.Сборник Защита растений от вредных организмов: Материалы IX междунар. научн.-практ. конф., Краснодар, 2021 год. – С. 411-413
- Успанов А.М., Болтаев М.Д., Камбулин В.Е., Ниязбеков Ж.Б. Применение геинфорационных технологий и беспилотных летательных аппаратов для выявления мароккской саранчи. ж. Защита и карантин растений. – М:. –№5. – 2021. – С. 26-30
Младший научный сотрудник
email: beisekina96@bk.ru
Деятельность
2021- 2022г – специалист Молодежного отдела, Казахского Национального аграрного исследовательского университета.
С 2022 года по настоящее время – младший научный сотрудник лаборатории гербологии ТОО «КазНИИЗиКР им. Жазкена Жиембаева».
Научные интересы
Гербологические исследования по проблеме карантинных и особо опасных сорных растений.
Текущие проекты
«Разработка и совершенствование интегрированных систем защиты плодовых, овощных, зерновых, кормовых, бобовых и карантин растений».
Основные публикации
Бейсекина Б.М. «Түркістан облысы жағдайында жеміс ағаштардың ақ ұнтақ ауруының даму ерекшеліктері жəне заманауи фунгицидтерді қолдану тиімділігі »-Исследования, результаты» №4(88) ISSN 2304-3334. Стр. 199-206.
Бейсекина Б.М., Копжасаров Б.К. «Түркістан облысында жеміс ағаштарындағы ақ ұнтақ ауруының таралуы мен дамуы, қоздырғыштың биологиялық ерекшеліктері жəне химиялық қорғау шарасы» – Исследования, результаты № 1. 2021 (89) ISSN 2304-3334 . Стр.194-204